Najčešći uzrok neplodnosti kod muškaraca je nedovoljna produkcija normalnih i dobro pokretnih spermatozoida u testisima.
Sperma je „normalnog kvaliteta“ kada broj spermatozoida iznosi preko 20 miliona po mililitru. Od toga bi 30% trebalo da budu spermiji normalnog oblika i 50% spermiji koji su progresivno pokretni. Ako ove vrijednosti nisu dosegnute, postoji smanjena sposobnnost za oplodnju. Moguće je međutim, da i kod normalnog nalaza spermija smetnje u njihovoj funkciji onemogućavaju prodiranje kroz ovojnicu jajne ćelije.
Smetnja u sazrijevanju spermatozoida može nastupiti kao posljedica u djetinjstvu (naročito u starijoj dobi) prebolovanih zaušnjaka. Proširenja vena na testisima (varikocela) takođe uzrokuju slabljenje kvaliteta spermija. Dalji uzroci bi bili poremećaji hormonalnog balansa, stres, lijekovi, oboljenja poput šećerne bolesti, izostalo spuštanje testisa nakon rođenja, operacije tumora u genitalnom području, zračenja ili kemoterapija, štenta dejstva na radnom mjestu ili u okolini (lakovi, pesticidi itd.), genetski poremećaji (hromozomalne anomalije). Kada ne postoji evidentan organski uzrok govori se, kao i kod žena, o “idiopatskoj” neplodnosti. Akutne infekcije takođe mogu, prolazno, oslabiti kvalitet spermija.
U 4% slučajeva postoje poremećaji u seminalnim kanalima, te spermiji iako adekvatno producirani, ne mogu biti izbačeni i dospjeti u ženski spolni trakt. Ova situacija se lako može uporediti sa začepljenim jajovodima kod žena. Uzroci mogu biti, prethodno sprovedena sterilizacija kod muškarca (takozvana vazoektomija), odnosno nedovoljno razvijeni ili sljepljeni kanali nadtestisa.
