Priprema kod žena
Dijagnostika i praćenje menstruacionog ciklusa

Na početku svake individualne terapije stoji kontrola vašeg hormonskog statusa, koja između ostalog uključuje i kontrolu štitne žlijezde kao i muških hormona, te omogućava adekvatnu terapiju u slučaju odstupanja od normi.

Stvarna kontrola ciklusa počinje između 2. i 5. dana, nakon početka menstruacije, sa vađenjem krvi za laboratorijsku kontrolu hormonskih vrijednosti. Nakon toga, u zavisnosti od dužine vašeg ciklusa, ali u prosjeku na 10. dan, slijedi ultrazvučna kontrola rasta jajaščanog mješka (takozvanog folikula). Cilj ovih pretraga je, da se na osnovu kombinovanih ultrazvučnih i laboratorijskih nalaza otkriju eventualno postojeće smetnje u sazrijevanju folikula odnosno u ovulaciji, te tačno uspostavljanje plodnih dana. Ovulacijom nazivamo izlazak zrele jajne ćelije iz folikula, kako bi mogla biti prihvaćena od jajovoda i transportovana dalje ka materici.

Eventualni hormonalni poremećaji koji vode do otežane nidacije (prihvatanja oplođene jajne ćelije od strane sluznice materice) mogu se dijagnosticirati na osnovu 1-3 vađenja krvi u drugoj polovini menstruacionog ciklusa.

Podnošljivost između sekreta grlića materice i spermija (Kremer Test)

U vrijeme ovulacije može bezbolno biti ustanovljeno da li spermatozoidi mogu normalno da se kreću u sekretu grlića materice, ili je uzrok neplodnosti jedna takozvana “odbrambena reakcija” istoga, koja ih sprječava u pokretljivosti na putu do jajne ćelije. Pregled je vrlo sličan rutinskom ginekološkom pregledu. Potrebno je da se uzme jedna mala količina šlajma (sekreta) iz grlića materice i pomiješa sa spermom partnera. Već nakon 5 minuta pod mikroskopom se može uspostaviti, da li je došlo do jedne “normalne reakcije” (aktiviranje spermija – takozvana kapacitacija) ili su spermiji uništeni kroz antitjela iz šlajma.

Kontola prohodnosti jajovoda

HSG-Histerosalpinografija

Pretraga prohodnosti jajovoda pomoću kontrasnog sredstva i rendgena je pretraga, koja omogućava da se ustanovi da li su jajovodi zaista prohodni. Pretraga se sprovodi ambulantno. Trebalo bi da se organizuje par dana prije ovulacije, jer je grlić materice tada dovoljno otvoren i jedan tanki kateter se najlakše može uvući u matericu.

Pregled prohodnosti jajovoda pomoću ultrazvuka (HyCoSy)

HyCoSy = Histerosalpingokontrastsonografija

Sami jajovodi se na običnom ultrazvuku ne mogu vidjeti, ukoliko nisu potpuno začepljeni i napunjeni tečnošću. Da bi se mogli predstaviti, potrebno nam je zato kontrastno sredstvo, kao i kod HSG. Kod HyCoSy mi primjenjujemo ExEm® Foam, jednu vrlo ehogenu pjenu. Cjelokupni pregled traje otprilike 30 minuta. Nakon detaljne dezinfekcije vagine i grlića materice, stavlja se jedan tanki kateter u matericu. Nakon ultrazvučne kontrole položaja katetera ušpricavamo malu količinu ExEm® Foam u matericu i pratimo kako se širi i prolazi kroz jajovode. Ukoliko su jajovodi prohodni, moguće je vidjeti i izlazak kontrastnog sredstva iz jajovoda u trbušnu duplju u blizini jajnika. Sve ovo vi posmatrate u toku pregleda zajedno sa nama na ultrazvučnom monitoru. Rezultate dakle dobijamo odmah.

Prednosti HyCoSy u odnosu na HSG i Laparoskopski pregled (Hromopertubacija LSK) su slijedeće:

  • Pretraga je vrlo jednostavna, skoro bezbolna i povezana sa minimalnim mogućim nuspojavama
  • Manje je invazivna od drugih metoda
  • Štedi vas od rendgenskog zračenja (pri HyCoSy ga uopšte nema)
  • Nije vam potrebna narkoza

Dalja prednost je, da pregled možete uraditi direktno u našem institutu u okviru od 30 minuta.

Laparoskopsi pregled Jajovoda (LSK i Hromopertubacija)

Laparoskopski pregled se preporučuje kod pacijentica koje su imale upale jajnika i jajovoda kao i kod pacijentica sa endometriozom ili vanmateričnim trudnoćama u prošlosti. Za ovu vrstu pretrage morate da budete štacionarno u bolnici, a pregled se radi u punoj narkozi. Kroz pupak se pomoću jednog minimalnog reza ubacuje mala kamera u vaš stomak. Na taj način se onda mogu vidjeti svi organi male zdjelice: materica, jajnici i jajovodi. Moguća je dijagnostika priraslica, neprohodnih jajovoda i endometrioze.

Hormonska terapija kod žene

Ukoliko razlog neplodnosti leži u poremećenom hormonalnom statusu žene (npr. neadekvatna kontrola ciklusa kroz hipotalamus i hipofizu, smetnje u funkciji štitnjače, previsoki muški hormoni) može biti potrebno liječenje sa odgovarajućim lijekovima. Ako i pored normalizovanja hormonskih vrijednosti funkcija jajnika nije idealna, moguće je uz pomoć daljih lijekova, simulirati jedan normalan menstruacioni ciklus. Hormonska terapija usmjerena je ka optimiranju sazrijevanja jajne ćelije i ovulacije. Kroz dodatne ultrazvučne kontrole moguće je prepoznati idealan period za spolni odnos (idealno uoči ovulacije) te na taj način maksimirati šanse oplodnje.

Instrukcije o upotrebi Puregon-Pena

Stimulacija jajnika

Ukoliko se ljekar i pacijenti odluče za hormonalnu stimulaciju, onda ona najčešće počinje na 2. ili 3. dan nakon početka menstruacije (dan ciklusa). Stimulacija može da se vrši pomoću tableta (npr. Clomiphen) ili direktno, kroz seksualne hormone u obliku injekcija. Pacijentica tada dnevno sama sebi daje šprice sa  jednom određenom količinom ovih hormona. Hormonalna terapija je moguća sa različitim preparatima. Neki, naročito stariji preparati, (dobijeni iz urina menopauzalnih žena) sadrže dva hormona: LH (luteinizirajući hormon) i FSH (folikul stimulirajući hormon). LH međutim nije uvijek potreban za stimulaciju ciklusa, jer mnoge žene već same imaju dovoljnu količinu ovoga hormona. U tom slučaju koristi se laboratorijski dobijeni preparat (takozvani rekombinantni FSH), koji sadrži iskljućivo jedan hormon, naime FSH. Svi ovi preparati se apliciraju subkutano, što znači površno, ispod kože, te je aplikacija od strane same pacjentice lagana i skoro bezbolna. Rekombinantni FSH se može dobiti i u obliku takozvanog Pen-a (slično kao kod dijabetičara) što dodatno olakšava samostalnu aplikaciju.

Od 8. dana ciklusa slijedi ultrazvučna kontrola sazrijevanja jajaščanog mješka eventualno u kombinaciji sa kontrolama hormona u krvi. Doza hormona za stimulaciju može biti promijenjena u zavisnosti od ovih nalaza.  Kada je folikul dosegao odgovarajuću veličinu izaziva se ovulacija, pomoću jedne dodatne šprice, koja sadrži takozvani humani horiogonadotropni-hormon (hCG).

Zaključno slijedi oplodnja putem spolnog odnosoa ili pomoću inseminacije.

Faza žuzog tijela, koja nastupa nakon ovulacije, takođe se hormonalno potpomaže, vaginaletama, kako bi se spriječila evantualna slabost žutog tijela.